Het menselijk lichaam is opgebouwd uit 100.000 miljard cellen. Eiwit - ook wel proteïne genoemd - is een lichaamseigen stof die in al deze cellen in het lichaam aanwezig is. Hierdoor bevatten de botten, spieren, organen, het bloed en het zenuwstelsel dan ook allemaal eiwitten. Deze proteïnen leveren aminozuren en calorieën, waarbij de aminozuren als bouwstenen werken. Deze aminozuren bestaan uit stikstof, koolstof en zuurstof. Het lichaam kan een bepaalde hoeveelheid aminozuren zelf aanmaken, de overige hoeveelheid moet uit voeding gehaald worden.
Waarom zijn eiwitten zo belangrijk, wat doen ze en waar zorgen ze voor?
‘Een belangrijke voedingsstof die in alle planten en dieren voorkomt; = proteïne’, dat is de letterlijke definitie van eiwit in de Dikke van Dale. Eiwitten zijn enorm belangrijk voor de opbouw en het onderhoud van de spieren. Om nieuwe cellen aan te maken en oude cellen te vernieuwen is het dan ook van belang dat het lichaam voortdurend eiwitten binnenkrijgt. Deze eiwitten werken namelijk als een bouwstof, dat is de functie. Maar waarvoor zorgen deze bouwstoffen? Deze bouwstoffen zorgen ervoor dat bijvoorbeeld na een training jouw spieren beter kunnen herstellen of dat jouw immuunsysteem afweerstoffen kan aanmaken. Hoeveel eiwitten een persoon nodig heeft hangt sterk af van de lichamelijke inspanning die iemand op dagelijkse basis levert, maar ook of je wel of niet een vegetariër of zwanger bent en of je in dit laatste geval wel of geen borstvoeding geeft. Een gemiddeld, gezond volwassen persoon heeft 0,83 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht per dag nodig. Eén gram eiwit levert gemiddeld 4 kcal energie op.
Waaruit kan je eiwitten halen?
Eiwitten kan je ook twee verschillende bronnen halen, namelijk uit dierlijke en plantaardige. Wat is hier precies het verschil tussen en bestaat er zoiets als een meest gezonde keuze?
Dierlijke eiwitten
Dierlijke eiwitten kan je zien als een complete eiwitbron, vanwege het feit dat dit type eiwit alle benodigde aminozuren bevat. Je kunt hierbij denken aan vis, vlees, eieren en zuivel.
Plantaardige eiwitten
Plantaardige eiwitten verteren minder goed dan dierlijke eiwitten en bevatten daarnaast een beperkte hoeveelheid aminozuren. Dit type eiwit wordt hierdoor gezien als een incomplete eiwitbron. Je kunt hierbij denken aan zaden, noten, granen en groenten.
Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat plantaardige eiwitten gezonder zijn voor je bloed- en hartvaten dan dierlijke eiwitten. Toch kent dit type eiwit ook nadelige eigenschappen. Plantaardige eiwitten bevatten namelijk onvoldoende bouwstenen, wat zorgt voor een lagere kwaliteit van eiwitten. Eet jij dus veel plantaardige eiwitten, zorg er dan voor dat je deze uit verschillende bronnen haalt en kies voor de optimale combinatie.
Het eten van (te) veel eiwitten
Ondanks dat een groot deel van de sporters bewust is van het belang van voldoende eiwitten, is het eten van te veel eiwitrijke producten (waaronder shakes) niet gezond. Al helemaal wanneer je weinig tot niet sport. Wat doet het eten van (te) veel eiwitten met je lichaam?
Op het moment dat je eiwitten eet, breekt je lichaam deze af. Bij deze afbraak komt ureum vrij, welke je normaliter uit plast. Eet je te veel eiwitten, dan moeten jouw nieren overuren draaien en kan dit in het geval van een medische aandoening of nierschade gevaarlijk zijn.
Te veel eiwitten kunnen ervoor zorgen dat je last krijgt van je darmen. De darmen hebben namelijk een bepaalde hoeveelheid vezels nodig om goed te kunnen functioneren en deze zitten niet altijd in eiwitrijke producten. Het kan zorgen voor een opgeblazen en pijnlijk gevoel.
Het overmatig eten van eiwitrijke producten kan ervoor zorgen dat je aankomt. Helemaal als het niet in verhouding staat tot de mate van beweging.
Kortom, eiwitten hebben diverse functies en voordelen en kunnen uit verschillende bronnen gehaald kunnen worden. Zorg voor een goed gebalanceerde inname en dieet. Lastig om zelf te bepalen? Laat je adviseren door een specialist.